تغییر بزرگ در تیم هوش مصنوعی اپل؛ آمار سوبرامانیا جای جان جیاناندرئا را گرفت
اپل در یک تغییر مدیریتی مهم اعلام کرده است که جان جیاناندرئا، مدیر ارشد هوش مصنوعی شرکت از سال ۲۰۱۸، از سمت خود کنار میرود و در نقش مشاور تا بهار در اپل میماند. همزمان، آمار سوبرامانیا که سابقه طولانی در گوگل و مایکروسافت دارد، بهعنوان رئیس جدید بخش هوش مصنوعی اپل معرفی شده است.
این جابهجایی در حالی اتفاق میافتد که پلتفرم Apple Intelligence و بازطراحی دستیار صوتی اپل، یعنی Siri، طی یک سال گذشته با انتقادهای جدی، باگهای بحثبرانگیز و تأخیرهای پیاپی در عرضه روبهرو بودهاند؛ موضوعی که بسیاری از تحلیلگران آن را نشانهای از عقبماندن اپل در رقابت هوش مصنوعی میدانند.
حالا نگاهها به سوبرامانیا دوخته شده است؛ مدیری که هم ساختار فنی مدلهای بزرگ هوش مصنوعی را از نزدیک میشناسد و هم رقبا را، و باید کمک کند استراتژی اپل در حوزه هوش مصنوعی بالاخره به سطح انتظارات کاربران و بازار برسد.
تغییر سکان هوش مصنوعی در اپل؛ از جان جیاناندرئا تا آمار سوبرامانیا
جان جیاناندرئا بعد از سالها فعالیت در اپل، از جمله نظارت بر استراتژی هوش مصنوعی، زیرساختهای یادگیری ماشین و توسعه Siri، حالا در حال خروج تدریجی از شرکت است. او پیش از پیوستن به اپل، در گوگل مسئول بخش جستوجو و یادگیری ماشین بود و یکی از چهرههای کلیدی در موج اول هوش مصنوعی در سیلیکونولی بهشمار میرفت.
جای او را آمار سوبرامانیا میگیرد؛ مدیری که ۱۶ سال در گوگل کار کرده و بخشی از آن زمان را صرف رهبری تیم مهندسی Gemini Assistant کرده است. او سپس به مایکروسافت رفت و در تیمهای هوش مصنوعی این شرکت روی پروژههای مقیاسبالا کار کرد. سوبرامانیا حالا در اپل مسئولیت هدایت مدلهای پایه، پژوهشهای یادگیری ماشین و بخش مهمی از استراتژی هوش مصنوعی مصرفی و سازمانی را برعهده میگیرد.
انتخاب مدیری با چنین سابقهای، پیامی روشن برای رقبا دارد: اپل میخواهد فاصله خود را با بازیگران اصلی هوش مصنوعی کم کند و از تجربیات کسی استفاده کند که از نزدیک در دو جبهه مهم این رقابت، یعنی گوگل و مایکروسافت، حضور داشته است.
چرا اپل الان مدیر هوش مصنوعی خود را عوض کرد؟
اپل در سال ۲۰۲۴ با Apple Intelligence تلاش کرد پاسخی جدی به موج چتباتها و مدلهای هوش مصنوعی رقبا ارائه دهد؛ اما شروع کار بدون حاشیه نبود. یکی از قابلیتهای جدید خلاصهسازی اعلانها (Notification Summary) در مواردی تیترهای نادرست و حتی نگرانکننده تولید کرد؛ از اشتباهگرفتن نتیجه مسابقات ورزشی تا اشاره غلط به جزئیات پروندههای جنایی، که باعث اعتراض رسانههایی مانند BBC و عذرخواهی رسمی اپل شد.
در کنار این حواشی، بازطراحی بزرگ Siri هم طبق برنامه پیش نرفت. گزارشها نشان میداد که حتی چند هفته قبل از زمان اعلامشده برای عرضه، بسیاری از قابلیتهای جدید روی گوشی مدیران ارشد اپل بهدرستی کار نمیکردند. در نهایت، این عرضه بهطور نامحدود عقب افتاد و بخشی از کاربران آیفون ۱۶ که روی وعدههای هوش مصنوعی جدید حساب کرده بودند، از اپل ناامید شدند.
در پشت صحنه نیز خبرهایی از ناهماهنگی میان تیمهای فنی و بازاریابی، اختلاف نظر درباره بودجه، و خروج برخی پژوهشگران هوش مصنوعی به سمت رقبایی مانند گوگل، متا و OpenAI منتشر شد. همین ترکیب از فشار بیرونی و درونی، تغییر ساختار مدیریتی در واحد هوش مصنوعی اپل را تا حد زیادی اجتنابناپذیر کرده بود.
استراتژی اپل: هوش مصنوعی روی دستگاه، با تکیه بر Apple Silicon
برخلاف بسیاری از رقبا که بخش اصلی پردازشهای هوش مصنوعی را در دیتاسنترهای عظیم ابری انجام میدهند، اپل سالهاست روی این ایده پافشاری میکند که تا حد امکان همهچیز روی خود دستگاه کاربر انجام شود. تراشههای سری A و M با واحدهای ویژه Neural Engine دقیقاً برای همین نوع پردازش طراحی شدهاند.
در معماری Apple Intelligence، مدلهای کوچکتر روی آیفون، آیپد و مک اجرا میشوند و فقط وقتی حجم کار پیچیدهتر است، درخواست از طریق زیرساختی به نام Private Cloud Compute به سرورهای مجهز به تراشههای اپل ارسال میشود. طبق ادعای اپل، این سرورها طوری طراحی شدهاند که دادهها بهصورت موقت پردازش و سپس حذف شوند و نرمافزاری که روی آنها اجرا میشود، قابل بررسی امنیتی مستقل باشد.
این رویکرد مزیت مهمی در حریم خصوصی دارد، اما یک بهای مشخص هم میپردازد: مدلهای روی دستگاه معمولاً کوچکتر و محدودتر از مدلهای عظیمی هستند که در دیتاسنترهای رقبا، با دسترسی به حجم بسیار زیادی از دادههای واقعی، آموزش دیدهاند. چالش سوبرامانیا این است که بتواند تعادلی بین این دو جهان ایجاد کند؛ بدون قربانیکردن حریم خصوصی، تجربهای رقابتی در سطح بهترین سرویسهای بازار بسازد.
وقتی رقیب تبدیل به تأمینکننده میشود: نقش گوگل در آینده Siri
یکی از جنبههای بحثبرانگیز استراتژی جدید اپل، گزارشهایی است که میگویند نسل بعدی Siri و برخی قابلیتهای Apple Intelligence احتمالاً بر پایه مدلهای گوگل مانند Gemini کار خواهند کرد. این همکاری، اگر کاملاً تأیید و اجرایی شود، از نظر نمادین بسیار قابل توجه است؛ زیرا اپل و گوگل سالها در حوزههایی مثل سیستمعامل موبایل، مرورگر، نقشه و سرویسهای ابری رقبای مستقیم بودهاند.
البته اپل پیشتر هم در برخی زمینهها از خدمات گوگل استفاده میکرد (مثلاً موتور جستوجو در Safari)، اما سپردن بخشی از «مغز هوش مصنوعی» اکوسیستم اپل به رقیب، سطح جدیدی از همکاری است. در عین حال، این همکاری میتواند یک میانبر باشد تا اپل بدون صرف سالها زمان برای رسیدن به کیفیت رقبا، سریعتر تجربهای قابلقبول برای کاربران فراهم کند.
برای کاربر نهایی، مهمترین سؤال این است که: Siri و دیگر قابلیتهای هوش مصنوعی روی آیفون و مک چقدر هوشمند، قابل اعتماد و سازگار با زبان و فرهنگ او خواهند بود؟ پاسخ به این سؤال، بیش از هر چیز به تصمیمهایی بستگی دارد که تیم جدید هوش مصنوعی اپل زیر نظر آمار سوبرامانیا میگیرد.
فرصتهای پیش روی اپل در دوره جدید هوش مصنوعی
-
استفاده از تجربه مدیری با سابقه در گوگل و مایکروسافت برای بازطراحی استراتژی هوش مصنوعی.
-
ترکیب مزیت حریم خصوصی و پردازش روی دستگاه با مدلهای قدرتمند ابری در Private Cloud Compute.
-
امکان استفاده از همکاریهای استراتژیک با شرکتهایی مانند گوگل برای پر کردن فاصله کیفی در کوتاهمدت.
-
یکپارچهسازی بهتر تجربه هوش مصنوعی در iOS، macOS، iPadOS و visionOS در قالب Apple Intelligence.
چالشهای اصلی اپل در این مسیر
-
ترمیم اعتماد کاربرانی که از باگها و تأخیرهای Apple Intelligence و Siri ناامید شدهاند.
-
حفظ تعادل بین حفظ حریم خصوصی و رقابت با مدلهای عظیم ابری در زمینه کیفیت و دقت پاسخها.
-
مدیریت مهاجرت و حفظ استعدادها در تیمهای داخلی هوش مصنوعی در برابر پیشنهادهای جذاب رقبا.
-
شفافسازی بیشتر در مورد نحوه آموزش، ارزیابی و محدود کردن مدلها برای کاهش خطرات امنیتی و محتوای نامناسب.
پرسشهای متداول درباره تغییر جدید در تیم هوش مصنوعی اپل
آمار سوبرامانیا کیست؟
او یک مدیر باسابقه در حوزه هوش مصنوعی است که سالها در گوگل روی محصولات جستوجو و دستیار هوشمند کار کرده و بعد به مایکروسافت پیوسته است. حالا اپل او را برای رهبری استراتژی هوش مصنوعی خود به خدمت گرفته تا نسل بعدی Siri و Apple Intelligence را هدایت کند.
چرا جان جیاناندرئا از سمت خود کنار رفت؟
اپل بهصورت رسمی فقط از «کنار رفتن از سمت مدیریتی و ادامه همکاری بهعنوان مشاور» صحبت کرده است. اما گزارشها نشان میدهند که مشکلات فنی Apple Intelligence، تأخیر در عرضه Siri جدید و برخی اختلافنظرهای داخلی در تیمهای هوش مصنوعی و نرمافزار، زمینه این تغییر را فراهم کردهاند.
این تغییر چه تأثیری روی کاربران عادی آیفون و مک دارد؟
در کوتاهمدت ممکن است کار زیادی حس نشود، اما در میانمدت انتظار میرود Siri، قابلیتهای متنی و صوتی، و ابزارهای هوش مصنوعی در iOS و macOS هوشمندتر، پایدارتر و منسجمتر شوند. کیفیت این تحول تا حد زیادی به موفقیت تیم جدید هوش مصنوعی بستگی دارد.
همکاری احتمالی با گوگل چه معنایی برای حریم خصوصی کاربران دارد؟
اپل تأکید میکند که حتی در صورت استفاده از مدلهای شرکتهای دیگر، درخواستها از طریق لایههای امنیتی و حریم خصوصی خود اپل پردازش میشوند و دادهها بهصورت موقت و رمزگذاریشده روی سرورها نگهداری خواهند شد. با این حال، کاربران حساس به حریم خصوصی احتمالاً بیشتر از گذشته روی جزئیات این همکاریها دقت خواهند کرد.
آیا این تغییر بهمعنای عقبماندن دائمی اپل در حوزه هوش مصنوعی است؟
نه لزوماً. اپل هنوز اکوسیستم بسیار بزرگی از کاربران وفادار و سختافزار بسیار قدرتمندی دارد. اگر تیم جدید بتواند از این مزیتها در کنار مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی بهخوبی استفاده کند، اپل میتواند فاصله خود با رقبا را کاهش دهد. اما اگر مشکلات فعلی ادامه پیدا کنند، خطر از دست دادن سهم بازار در بلندمدت وجود دارد.
