سه سال از معرفی ChatGPT گذشت؛ چتباتی که عصر جدید هوش مصنوعی را آغاز کرد
سه سال پیش در چنین روزی، OpenAI محصولی را معرفی کرد که با یک جمله ساده توصیف میشد: «مدلی به نام ChatGPT که میتواند بهصورت مکالمهای تعامل کند.» اما این ابزار به ظاهر ساده، در مدت کوتاهی دنیای تکنولوژی، کسبوکار و حتی اقتصاد جهانی را تکان داد و موجی از مدلهای هوش مصنوعی مولد را به جریان اصلی آورد.
محبوبیت ChatGPT به جایی رسید که همچنان در صدر اپلیکیشنهای رایگان اپاستور قرار دارد و به گفته بسیاری از تحلیلگران، مسیر آینده شغلها، اقتصاد و حتی سیاست را تغییر داده است. برخی آن را فرصتی تاریخی میدانند و برخی دیگر، نشانهای از یک «عدم قطعیت دائمی» در دنیای جدید.
تأثیر ChatGPT بر تکنولوژی و زندگی روزمره
از سال ۲۰۲۲ تا امروز، ChatGPT توانست مفهوم تعامل انسان و کامپیوتر را متحول کند. این ابزار موج عظیمی از محصولات هوش مصنوعی مولد را به راه انداخت و شرکتهای تکنولوژی را وارد رقابتی سنگین برای ساخت مدلهای قدرتمندتر کرد.
به گفته «کارن هائو»، نویسنده کتاب Empire of AI، OpenAI اکنون نفوذی دارد که از بسیاری از دولتها نیز فراتر رفته و در حال «بازنویسی ژئوپلیتیک، اقتصاد و زندگی روزمره مردم» است.
زندگی در «جهانی که ChatGPT ساخت»
چارلی وارزل، خبرنگار The Atlantic، میگوید اکنون در «جهانی زندگی میکنیم که ChatGPT ساخته»؛ جهانی که با نوعی نااطمینانی دائمی تعریف میشود. او معتقد است نسل جوان بیشتر از سایرین این بیثباتی را احساس میکند، زیرا وارد بازاری میشوند که مسیرهای شغلی گذشته دیگر قابل پیشبینی نیست.
از سوی دیگر، نسلهای مسنتر نیز با هشدارهایی روبهرو هستند مبنی بر اینکه مهارتهایی که سالها پرورش دادهاند ممکن است در آینده کارایی خود را از دست بدهد. این تحلیل نشان میدهد که موج هوش مصنوعی، در سطح فردی و اجتماعی نگرانیهایی جدید ایجاد کرده است.
انقلاب ChatGPT در بازار سهام
تأثیر ChatGPT فقط در حوزه تکنولوژی باقی نماند. بلومبرگ گزارش میدهد که از زمان عرضه این ابزار، سهام شرکت انویدیا ۹۷۹ درصد رشد کرده و عملاً بزرگترین برنده عصر هوش مصنوعی بوده است. علاوه بر آن، شرکتهای بزرگ دیگری مانند مایکروسافت، اپل، آلفابت، آمازون، متا و برادکام نیز شاهد جهش بزرگی در ارزش بازار خود بودهاند.
این رشد شدید باعث شده که بازار سهام ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری «متمرکز» شود؛ بهطوری که تنها هفت شرکت اکنون ۳۵ درصد از وزن شاخص S&P 500 را تشکیل میدهند. در حالی که این عدد سه سال پیش حدود ۲۰ درصد بود.
آیا در یک حباب هوش مصنوعی هستیم؟
بسیاری از مدیران صنعت تکنولوژی اکنون معتقدند که ممکن است در یک «حباب» یا «جنون کوتاهمدت» هوش مصنوعی قرار داشته باشیم. حتی سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، گفته بود: «عدهای در این حوزه مقدار زیادی پول از دست خواهند داد.»
برت تیلور، مدیرعامل Sierra و رئیس هیئتمدیره OpenAI نیز این موج را با دوران داتکام مقایسه کرده و معتقد است برخی شرکتها شکست میخورند، اما «هوش مصنوعی در نهایت اقتصاد را تغییر میدهد و مانند اینترنت، ارزش اقتصادی عظیمی ایجاد خواهد کرد.»
سوالات متداول درباره سه سالگی ChatGPT
چرا ChatGPT اینقدر سریع محبوب شد؟
به دلیل ترکیب سادگی استفاده، توانایی مکالمه طبیعی، دسترسی گسترده و حلکردن مسائل روزمره — از نوشتن و برنامهنویسی تا آموزش و تحلیل — در مدت کوتاهی به ابزاری عمومی تبدیل شد.
آیا ChatGPT باعث از بین رفتن شغلها میشود؟
بسیاری از کارشناسان میگویند برخی شغلها تغییر خواهند کرد یا از بین میروند، اما همزمان مشاغل جدیدی نیز ایجاد میشود. مسئله اصلی «مهارتهای جدید» است که باید با سرعت بیشتری آموخته شوند.
چرا ChatGPT بازار سهام را متحول کرد؟
موج تقاضا برای سختافزارهای پردازشی (مثل GPUهای انویدیا) و رشد شرکتهایی که روی مدلهای هوش مصنوعی سرمایهگذاری کردند، باعث جهش ارزش این شرکتها شده است.
آیا واقعاً در «حباب هوش مصنوعی» قرار داریم؟
برخی تحلیلگران و حتی مدیران عامل شرکتهای فناوری معتقدند احتمال وجود حباب زیاد است، اما در بلندمدت فناوری هوش مصنوعی همچنان مسیر اصلی رشد اقتصاد جهانی خواهد بود.
سه سال آینده ChatGPT چگونه خواهد بود؟
هنوز مشخص نیست، اما کارشناسان میگویند مدلهای هوش مصنوعی «هرگز نسخه نهایی ندارند» و به همین دلیل انتظار میرود سرعت تغییرات حتی از سه سال گذشته هم بیشتر باشد.
